Khabar 24 телеарнасына сұхбат

2023 жылы 13 желтоқсанда Жолдасов Ержан Жақсылықұлы “Kazlogistic” Қазақстан көлікшілер одағының теңіз және өзен көліктері жөніндегі Атқарушы директоры Khabar 24 телеарнасына сұхбат берді.

Қазақстандық автожолдардың бүгінгі әлеуеті қандай және Жетісу облысындағы жолдарды жаңғырту жобаларының ықпалы қандай?

Жетісу облысындағы автомобиль жолдарының ұзыныдығы 3 979 шақырымды құрайды оның ішінде - республикалық маңызы бар 1034 шақырым, қанағанатаралық және жақсы жағдайы 97% құраса, жоспары 98% жеткізу жоспарланған.

 Анықтама: «Үшарал-Достық» (90 км) және «Талдықорған-Өскемен»  (313 км) автомобиль жолдарының 403 км қайта құру жұмыстары, сондай-ақ «Сарыөзек-Көктал автомобиль жолының 23 км (45-68 км аралығы) күрделі жөндеу жұмыстары 42 км (68-110 км аралығы) орташа жөндеу жұмыстары жүргізілуде.                                                                                            

 - жергілікті маңызы бар автомобиль жолдарының ұзыныдығы 2 945 км құрайды, қанағанатанарлық және жақсы жағдайы 91%, жоспары 93%.      Жергілікті маңызы бар автомобиль жолдарында қайта құру күрделі және    орташа жөндеу жұмыстарының республикалық және жергілікті жүргізіліп бюджет есебінен жүргізіліп жатқандығын атап өткім келеді.                          Жалпы алғанда Қазақстан аумағындағы автомобиль жолдарының ұзындығы 95 мыңан астамды құраса, оның ішінде 24 918 км республикалық маңызы автомобиль жолдары жақсы және қанағат жағдайы 91% құрайды, 70 мың астамы жергілікті маңызы бар автомобиль жолдарының жақсы және қанағат жағдайы 85% құрайды.

Қазақстан мен Қытай арасындағы визасыз режим енгізілуі?

Халықаралық автомобиль көлігі туралы үкіметаралық келісім шарт 42 елмен бектіліген болса, осының аясында жыл сайын 170 мың  рұқсат беру бланкілері квота алмасады, оның ішінде 110 мыңға жуық рұқсат беру бланкілері Қытай Халық Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы жолаушылар және жүк автокөліктері үшін.  Жалпы алғанда ағымдағы жылғы 9 айдың қорытындысы бойынша жүк тасымалы 5,5 млн. тоннаны құрады. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 22%-ға артып отыр, тасымалдағы отандық операторлардың үлесі 42%. Транзиттік тасымалдарда да оң үрдіс байқалуда. Өткен жылмен салыстырғанда ондағы өсім 44 % деңгейінде (2,5-тен 3,6 млн.тоннаға дейін). Негізгі жүк көлемі Қытай еліне тиесілі және ол соңғы жылдары 2 есеге өсуді көрсетуде (0,7-1,5 млн.тн.). Қытайдан Еуропаға баратын жүктердің ел аумағы арқылы транзитпен өту көлемін одан әрі ұлғайтудың үлкен әлеуеті бар.                                      

Бұған, биылғы жылы енгізілген визасыз режим және Қытай мен Қазақстан аумағы арқылы өтетін еркін транзитке мүмкіндік берген жаңа Келісім ықпал етеді. Бұдан басқа, Қытай тарапы Тир Карнет (TIR Carnet) Еуропалық жеңілдетілген шекарадан өту жүйесінің мүшесі болып қабылданды. Ол кедендік тексерусіз транзиттік жол жүруге мүмкіндік береді.         Айта кетерлік жәйт, еліміздегі өткізу пункттерінің тиімді жұмысын қамтамасыз ету, транзиттік әлеуетті дамыту жолындағы басты мәселелердің бірі: Өткізу пункттерінің қабілетін арттырудағы тиімді шаралар ретінде келесілер ұсынылуда:                                                                                               

- көлік құралдарының қарқыны жоғары өткізу пункттерінің жұмысын тәулік бойына көшіру;  

 - бақылау және кедендік рәсімдерді ел аумағына ауыстыру, ал өткізу пункттерде минималды рәсімдер жүргізу;

- тасымалдаушылар құжаттарды бір рет тапсыру үшін көршілес елдердің бақылаушы органдарымен «бірыңғай деректер базасын» құру. Қабылданған шаралар өткізу пункттерінің қабілетін ұлғайтып, автокөліктерге тексеру уақытын қысқартуға мүмкіндік береді

Қазақстан теміржолдар арқылы жүк тасымалы әлеуеті қаншалықты артты?

2023 жылдың 11 айында «ҚТЖ» ҰК» АҚ желісі бойынша тиеу 236 млн тоннадан асты, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңі көрсеткішінен 1,8% -ке жоғары.

Ел бойынша қаңтар мен қараша аралығында 152 млн тонна жүк тасымалданды. Экспорт 7,8%, яғни 84 млн тоннаға дейін өсті.  Жүк тасымалдау қарқыны бәсеңдеу себептерінің бірі:

Ол біріншіден логистикадағы өзгерістер, яғни бұрынғыда ресей арқылы жүк тасымалдау қарқыны төмендеуі.

Бұл солтүстік арқылы жүретін жүк тасымалы енді көбісі оңтүстік жолдар арқылы өтуге бет бұрды, сол себептен КТЖ жолдарында кептеліс пайда болды.

 Жолаушылар тасымалы неге көңіл көншітпейді?

Жолаушылар поездарындағы вагондардың жағдайына тоқталатын болсақ, вагондардың тозуы орта есепен 44% құрап отыр, осы жерде атап өткім мәліметтерге сәйкес жалпы 2567 жолаушылар вагоны бар, қосымша 162 вагон алынды. Бүгінгі күні 76 вагон пайдалануға берілсе, жыл соңына дейін 24 вагон пайдалануға беру жоспарланып отыр. Қалғаны келесі жылы 62 вагонды пайдалануға беру жоспарланып отыр. Жолаушылар вагондарын жаңарту мақсатында 2029 жылға дейін отандық заводтардан 844 вагон алу жоспарланып отыр. Оның 307 вагоны ЗИКСТО вагон шығару заводымен келісім шарт аясында және 537 вагоны «Штадлер Қазақстан» вагон құрастыру заводынан алынады.